Η παχυσαρκία αποτελεί μια χρόνια πάθηση. Η υπερβολική αύξηση του λίπους στο σώμα, πάνω από το φυσιολογικό, οδηγεί σε συσσώρευσή του στα διάφορα όργανα του σώματος.

Το αυξημένο βάρος οδηγεί σε διάφορες ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, αυξημένη χοληστερίνη, μεταβολικό σύνδρομο, καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό, ακόμα και ορισμένες μορφές καρκίνου.

Τι είναι η βαριατρική επέμβαση;

Η βαριατρική χειρουργική αποτελεί μία εξειδίκευση της χειρουργικής και έχει να κάνει με την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Η βαριατρική επέμβαση γίνεται στο πεπτικό σύστημα και έχει ως στόχο τον περιορισμό της κατανάλωση τροφής και της πρόσληψης ενέργειας. Ορισμένες βαριατρικές επεμβάσεις επίσης λειρουργούν θεραπευτικά στο διαβήτη και την υπερλιπιδαιμία. Γι’ αυτό το λόγο αποκαλούν τη βαριατρική χειρουργική και μεταβολική χειρουργική.

Διατροφή μετά τη βαριατρική επέμβαση

Εάν έχεις υποβληθεί σε κάποια χειρουργική επέμβαση κατά της νοσογόνου παχυσαρκίας (βαριατρική χειρουργική), είναι σημαντικό να ακολουθήσεις ένα συγκεκριμένο διατροφικό πλάνο για τους πρώτους μήνες μετά την επέμβαση. Αυτό είναι σημαντικό έτσι ώστε να εξασφαλίσεις την ομαλή μείωση βάρους, τη μείωση των επιπλοκών και την αποκατάσταση μετά το χειρουργείο.

Η διατροφική εκπαίδευση μετά από τη βαριατρική επέμβαση είναι σημείο κλειδί ώστε να πετύχεις την επιθυμητή μείωση βάρους και να διατηρήσεις μια καλή αναλογία σύστασης σώματος, την οποία θα μπορείς να ελέγχεις με την ανάλυση σύστασης σώματος (ή αλλιώς λιπομέτρηση).

Χρειάζεται να ακολουθήσω συγκεκριμένες οδηγίες διατροφής;

Μετά από μία βαριατρική επέμβαση ο χώρος του στομάχου είναι πλέον περιορισμένος. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει την ίδια χωρητικότητα με αυτή που είχε πριν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να περιορίσεις τα μεγέθη των γευμάτων κατά πολύ. Επιπλέον, μπορεί, αν καταναλώσεις ορισμένες τροφές να σου προκαλέσει δυσφορία.

Ποια στάδια έχει η διατροφή μετά την επέμβαση;

Πρώτο στάδιο

Το πρώτο στάδιο αφορά τις πρώτες 2 εβδομάδες μετά τη βαριατρική επέμβαση, όπου το διαιτολόγιό σου αποτελείται αποκλειστικά από υγρές τροφές. Είναι απαραίτητο να λαμβάνεις συμπλήρωμα πρωτεΐνης για τα πρώτα 3 μετεγχειρητικά στάδια.

Δεύτερο στάδιο

Το δεύτερο στάδιο αφορά τις εβδομάδες 2 ως 4 μετά την επέμβαση, όπου χρειάζεται να καταναλώνει τα τρόφιμα αλεσμένα, σε μορφή πουρέ.

Τρίτο στάδιο

Το τρίτο στάδιο αφορά την εισαγωγή στερεών τροφών και διαρκεί από την 4η εβδομάδα έως και τους 2 μήνες μετά τη βαριατρική επέμβαση.

Τέταρτο στάδιο

Το τέταρτο στάδιο διαρκεί έως και τον 6ο μήνα μετά την επέμβαση. Εκεί η κατανάλωση θερμίδων αυξάνεται και πλέον μπορείς να καλύπτεις τις πρωτεϊνικές σου ανάγκες εξολοκλήρου από τη διατροφή. Συνεπώς, τα συμπληρώματα πρωτεΐνης πλέον δεν είναι απαραίτητα.

Πέμπτο στάδιο

Το πέμπτο στάδιο αφορά το τέλος των περιορισμών στη διατροφή και ουσιαστικά είναι η περίοδος 6 μήνες μετά την επέμβαση. Συνεπώς, καλό είναι να υιοθετήσεις μία ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία και θρέψη.

Χρειάζομαι συμπληρώματα διατροφής μετά τη βαριατρική επέμβαση;

Όπως σου ανέφερα και παραπάνω τα συμπληρώματα πρωτεΐνης είναι απαραίτητα για τις πρώτες 3 περιόδους μετεγχειρητικά. Ο οργανισμός σου χρειάζεται σημαντικές ποσότητες πρωτεΐνης ώστε να ανακάμψει από το χειρουργείο. Επίσης, η πρωτεΐνη είναι σημαντική ώστε να αποφύγεις την απώλεια μυϊκής μάζας όσο θα μειώνεται το βάρος σου.

Επιπλέον, άλλα σημαντικά συμπληρώματα είναι η βιταμίνη D, η βιταμίνη Β12 και το ασβέστιο. Η βιταμίνη D και το ασβέστιο είναι σημαντικό να δίνονται σε μικρές δόσεις 2 με 3 φορές την ημέρα, αφού η απορρόφηση μετά το χειρουργείο είναι πιο δύσκολη. Για τους 3 πρώτους μήνες μετά τη βαριατρική επέμβαση συστήνονται πολυβιταμινούχα σκευάσματα. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να συμβουλευτείς τον γιατρό σου για τα συμπληρώματα διατροφής χρειάζεσαι.

Τι χρειάζεται να προσέξω μετά τη βαριατρική επέμβαση;

Μικρά και συχνά γεύματα

Όπως σου ανέφερα και παραπάνω, μετά την επέμβαση, ο χώρος του στομάχου μειώνεται. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό η προσλαμβανόμενη τροφή να δίνεται σε μικρά και συχνά γεύματα (5-6 γεύματα) κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα μεγάλα γεύματα μπορούν να προκαλέσουν δυσφορία. Δώσε λοιπόν έμφαση να καταναλώνεις μικρή ποσότητα τροφής κάθε 2-3 ώρες.

Καλή μάσηση τροφής

Είναι σημαντικό να μασήσεις πολύ καλά και αργά την τροφή σου, όπως επίσης να καταναλώνεις αργά την τροφή σου και πάντα σε μικρή ποσότητα, περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού η κάθε μπουκιά.

Σωστή θερμοκρασία γεύματος

Η σωστή θερμοκρασία του γεύματος βοηθά στο να αποφύγεις ανεπιθύμητα συμπτώματα. Απόφυγε τα πολύ ζεστά ή κρύα τρόφιμα ή ροφήματα, καθώς προκαλούν έντονη κινητικότητα στο έντερο και προτίμησε τρόφιμα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος.

Τερμάτισε το γεύμα όταν νιώσεις πλήρης

Το μέγεθος του γεύματός σου θα είναι αυξανόμενο όσο περνάει ο καιρός. Για το λόγο αυτό, ξεκίνησε το γεύμα σου τρώγοντας ή πίνοντας τόση ποσότητα τροφής ή υγρών όση χωράει στο στομάχι σου. Πιο συγκεκριμένα, η ποσότητα αυτή είναι τόση, ώστε να μην αισθανθείς φούσκωμα.

Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη

Οι ανάγκες σε πρωτεΐνες είναι αυξημένες μετεγχειρητικά, για αυτό φρόντισε να καταναλώνεις τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες (όπως για παράδειγμα το ασπράδι αυγού, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κοτόπουλο, το ψάρι, το κρέας) πάντα πριν τα συνοδευτικά (ρύζι, ζυμαρικά, πατάτα).

Υγρά

Το να καταναλώνεις επαρκή ποσότητα υγρών μετά από μία βαριατρική επέμβαση είναι σημαντικό, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος της αφυδάτωσης. Μπορείς εκτός από νερό να έχεις και άλλα υγρά μέσα στην ημέρα σου, όπως το χαμομήλι, το γάλα χαμηλών λιπαρών, το φυτικό γάλα, ζωμός κρέατος ή κοτόπουλου με χαμηλά λιπαρά ή ζωμός λαχανικών, αφεψήματα βοτάνων.

Να θυμάσαι ότι η κατανάλωση υγρών με καλαμάκι μπορεί να προκαλέσει δυσφορία λόγω του εισερχόμενου αέρα.

Απόφυγε εντελώς τα ανθρακούχα, ζαχαρούχα και καφεϊνούχα ποτά όπως αναψυκτικά, καφέδες, σοκολάτα, τσάι, καθώς επίσης και το αλκοόλ.

Ζάχαρη και υδατάνθρακες

Οι υδατάνθρακες που προτείνεται να καταναλώνονται τις πρώτες περιόδους μετά τη βαριατρική επέμβαση προέρχονται κυρίως από βραστά φρούτα και λαχανικά. Η ζάχαρη, το ψωμί και τα δημητριακά για τους πρώτους 2 μήνες δεν περιλαμβάνονται στο διαιτολόγιο.

Στη συνέχεια χρειάζεται να γίνει προσεκτικά η εισαγωγή τους και αυτό γιατί μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη δυσφορία. Επιπλέον, η κατανάλωση απλών υδατανθράκων (σάκχαρα) σχετίζεται με το σύνδρομο dumping. Το σύνδρομο dumping είναι μία κατάσταση, κατά την οποία το φαγητό περνά στο λεπτό έντερο χωρίς να έχει πρώτα ολοκληρωθεί η πέψη στο στομάχι. Αυτό προκαλεί ανεπιθύμητα συμπτώματα, όπως διάρροια και ναυτία.

Συμπερασματικά

Μετά τη βαριατρική επέμβαση είναι σημαντικό να ακολουθήσεις αυστηρά το πρωτόκολλο διατροφής που θα σου δώσει ο/η διατροφολόγος σου. Με τον τρόπο αυτό θα αποφύγεις τυχόν επιπλοκές και ανεπιθύμητα συμπτώματα.  Με τη βοήθεια ενός έμπειρου διαιτολόγου μπορείς να έχεις σταδιακά ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο που θα καλύπτει απόλυτα τις ανάγκες σου.

 

Βιβλιογραφία

Bettini, S., Belligoli, A., Fabris, R. and Busetto, L., 2020. Diet approach before and after bariatric surgery. Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders, 21, pp.297-306.

Scopinaro, N., 2014. Bariatric metabolic surgery. Rozhledy v chirurgii: mesicnik Ceskoslovenske chirurgicke spolecnosti, 93(8), pp.404-415.

Van Beek, A.P., Emous, M., Laville, M. and Tack, J., 2017. Dumping syndrome after esophageal, gastric or bariatric surgery: pathophysiology, diagnosis, and management. Obesity reviews, 18(1), pp.68-85.

Scarpellini, E., Arts, J., Karamanolis, G., Laurenius, A., Siquini, W., Suzuki, H., Ukleja, A., Van Beek, A., Vanuytsel, T., Bor, S. and Ceppa, E., 2020. International consensus on the diagnosis and management of dumping syndrome. Nature Reviews Endocrinology, 16(8), pp.448-466.

https://www.ucsfhealth.org/education/dietary-guidelines-after-bariatric-surgery

Έχεις σχόλια ή ερωτήσεις σχετικά με το άρθρο; Στείλε μου ένα email. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς θα πετύχεις τους διατροφικούς στόχους σου, διάβασε πρώτος/η τη νέα μου αρθρογράφηση. Ακολούθησέ με στο Instagram για περισσότερα διατροφικά tips!